De meeste mensen willen hun laatste levensfase graag thuis doorbrengen en aldaar overlijden. Dat vereist een goede palliatieve inzet, waarbij de zorg van de verschillende zorgverleners naadloos op elkaar aansluit. Dit gegeven was de aanleiding tot de oprichting van de eerste Palliatieve Thuiszorg (PaTz)-groep in 2010. Negen jaar later, op dinsdag 28 mei 2019, startte in Rotterdam de 200ste groep met zijn eerste PaTz-bijeenkomst. Een interview met Bart Schweitzer, een van de grondleggers van PaTz.
Stond in 2016 de teller na 7 jaar PaTz op 100 groepen, nu nog geen 3 jaar later, staat de teller op het dubbele. Deze snelle groei laat zien dat PaTz steeds bekender en meer omarmd wordt binnen de eerste lijn. Het verbetert sterk de samenwerking in de palliatieve zorg en het leidt niet alleen tot betere zorg, maar ook tot betere continuïteit en het maakt het eenvoudiger om patiënten met palliatieve zorgbehoeften te identificeren.
Bart: “Ik werd destijds geïnspireerd door het Engelse voorbeeld (Gold Standard Framework) waar 90% van de huisartsen en wijkverpleegkundigen nauw samenwerken. Die samenwerking levert goede resultaten op voor de palliatieve patiënt. In Nederland was er door de marktwerking een behoorlijke versnippering in zorgverlening ontstaan en nauwelijks samenwerking. Met een groep professionals zijn we aan de slag gegaan om dat model te vertalen en te implementeren in de eigen praktijken.”
De palliatieve patiënt centraal
“Zo’n tien jaar geleden zijn we gestart met de eerste palliatieve Thuiszorg-groepen (PaTz). Groepen waarin huisartsen en wijkverpleegkundigen uit hetzelfde werkgebied bij elkaar komen om palliatieve patiënten te bespreken, waarvan de verwachting is dat ze binnen een jaar overlijden.” Dan vindt onder andere casuïstiekbespreking en deskundigheidsbevordering plaats, onder begeleiding van een consulent palliatieve zorg. Ook wordt de verleende zorg geëvalueerd. Overdracht van bevindingen, behandelingen en beleid vindt plaats via een zorgregister. Dat kan via Excel, maar steeds vaker wordt hiervoor de PaTz Portal gebruikt: het digitale palliatief zorgregister.
Bart vervolgt: “Door PaTz leren professionals elkaar goed kennen en vinden ze elkaar op inhoud. We hebben een succesvolle formule ontwikkeld, waarbij de patiënt echt centraal staat en waarbij we samen streven om tijdig te anticiperen op de wensen, problemen en zorgbehoeften, die in de palliatieve fase kunnen ontstaan.” Dankzij deze structurele samenwerking is er sprake van korte lijnen, waarbij de zorgverleners elkaar kennen en elkaar kunnen ondersteunen. Want zorg in de laatste levensfase is vaak complex en kan emotioneel beladen zijn. Vanuit het ZonMw Palliantie project “Further development of PaTz as an instrument for improving palliative care in the primary care setting” worden in het land ook inspiratiebijeenkomsten ’PaTz op de Plaats’ georganiseerd. Op deze wijze samenkomen met uitwisseling van kennis en ervaringen, draagt bij aan verdieping en professionalisering van de deelnemers aan de PaTz-groepen.
De meerwaarde van PaTz
Het expertisecentrum Palliatieve Zorg VUmc evalueert in opdracht van de Stichting PaTz het functioneren van de PaTz-groepen. De eerste resultaten zijn samengebracht in de PaTz-monitor 2017. De deelnemende zorgverleners ervaren de meerwaarde van het werken in een PaTz-groep. Daarbij is het zo dat naarmate de groep langer draait, de meerwaarde toeneemt. De opzet van de structuur, de kennismaking en het opbouwen van vertrouwen kost even tijd. Als dat eenmaal is gebeurd, komt PaTz nog beter tot zijn recht. Uit de evaluatie komt ook naar voren dat er geregeld andere disciplines aansluiten, zoals een apotheker, geestelijke verzorger, coördinator VPTZ of fysiotherapeut. Bart: “Door de enorme versnippering van de thuiszorg is het nu voor veel PaTz-groepen een zoektocht met wie en welke instelling samen te werken. Wat zou het mooi zijn als we minder versnippering realiseren binnen de thuiszorg. Daarnaast hebben we binnen palliatieve zorg ook steeds meer oog voor de meer spirituele zorgaspecten. Hierin willen we vanuit PaTz de komende jaren een kennis- en kwaliteitsslag maken.”
PaTz Portal
Om de PaTz-groepen te faciliteren is het zorgregister doorontwikkeld tot de PaTz Portal. Dit is een beveiligde web-based applicatie, speciaal voor de PaTz-deelnemers. De PaTz-groepen plaatsen hier hun verslagen, tips en patiënteninformatie. Naast het faciliteren van de PaTz-bijeenkomsten ondersteunt de PaTz Portal ook kwaliteitsverbetering in netwerkverband. Knelpunten of onderwijsbehoeften die tijdens de PaTz-bespreking worden gesignaleerd, kunnen worden genoteerd in de PaTz Portal en door de netwerkcoördinator worden ingezien. Daarmee kunnen deze worden ingezet als uitgangspunt om beleid te verdiepen, samenwerkingsafspraken te maken in de groepen respectievelijk het palliatieve netwerk.
Ook een PaTz-groep starten?
Het verbetert sterk de samenwerking in de palliatieve zorg, leidt niet alleen tot betere zorg, maar ook tot betere continuïteit en het maakt eenvoudiger om patiënten met palliatieve zorgbehoeften te identificeren. Voldoende reden om zelf eens te overwegen een PaTz-groep te starten. Dit biedt echt meerwaarde voor die zo belangrijke palliatieve zorg thuis in de laatste levensfase.
Kijk voor alle informatie op
bron: PaTz.nu